Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı (TMGD) Kimdir?

Tehlikeli maddeleri; taşıyan, gönderen, paketleyen, yükleyen, dolduran ve boşaltan işletmelerin yaptıkları işlemleri, insan sağlığına, diğer canlı varlıklara ve çevreye zarar vermeden, güvenli bir şekilde taraf olduğumuz uluslararası anlaşmalar ve ilgili mevzuat hükümleri kapsamında yapmaları için işletmelere yardımcı olmak amacıyla istihdam edilecek veya hizmet alınacak, yetkilendirilen gerçek kişiyi ifade eder.

2010 yılında ADR ye taraf olan Türkiye 2014 yılı itibariyle Tehlikeli Maddelerin Karayolunda Taşınmasına Hakkında Yönetmelik kapsamında  ADR hükümlerini uygulamaya başlamıştır. Bu hükümlerden bir tanesi de Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı zorunluluğu  ile ilgilidir. Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik kapsamında Tehlikeli Madde Taşımacılığı ile ilgili gönderen, paketleyen, dolduran, taşımacı vs. faaliyetleri gerçekleştiren işletmelerin tehlikeli madde güvenlik danışmanı istihdam etmesi veya tehlikeli madde güvenlik danışmanından hizmet alması zorunludur.

TMGD Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Hizmeti / Hizmetleri

• İşletmeler faaliyet konularına göre, tehlikeli madde taşımacılığı sürecinde yer alıyor ve bir takvim yılı içerisinde net elli ton (50) ve üstü miktarlarda işlem hacmine sahip olan,
• Bu tehlikeli maddeleri gönderen, paketleyen, yükleyen, dolduran ve boşaltan işletmelerin,
• Miktarına bakılmaksızın ADR/RID Bölüm 1.1.3.6.3’te yer alan tablodaki taşıma kategorisi sıfır olan islet melerin,
• Tehlikeli maddelerle iştigal eden taşıma sürecinde bulunan, gönderen, paketleyen, yükleyen ve dolduran olarak faaliyette bulunan işletmelerin,

En az bir adet tehlikeli madde güvenlik danışmanı istihdam etmesi veya tehlikeli madde güvenlik danışmanlığı hizmeti veren firmalardan Tmgd danışmanlığı hizmeti almakla yükümlüdürler.

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı (TMGD) Görev ve Yükümlülükleri Nelerdir?

1. Danışmanın asıl görevi, işletmenin başındaki kişinin sorumluluğu altında, yapılan işin gereklilikleri kapsamında en uygun araç ve faaliyetleri belirleyip kullanımını sağlayarak, en güvenli yolla bu faaliyetlerin yönetimini kolaylaştırmaktır.
2. İşletme içerisindeki faaliyetler göz önüne alındığında, bir danışman başlıca aşağıdaki görevleri yapar:
3. a) Tehlikeli maddelerin taşınmasında uluslararası anlaşma ve sözleşme (ADR/RID) hükümlerine uyulduğunu izlemek.
   b) Tehlikeli maddelerin ADR/RID hükümlerine göre taşınması hususunda işletmeye öneriler sunmak.
   c) İşletmenin tehlikeli maddelerin taşınması ile ilgili yıllık faaliyet raporunu, yıl sonu itibariyle ilk üç ay içerisinde hazırlamak ve elektronik ortamında İdare’ye ibraz etmek. Söz konusu yıllık rapor aşağıda belirtilen asgari hususları içerir:

• Tehlikeli maddelerin tehlike sınıfı ve özelliklerini.
• Tehlikeli maddelerin sınıflarına göre toplam miktarlarını.
• ADR/RID Bölüm 1.8.3.6’ya göre işletmede meydana gelmiş kazalarla ilgili düzenlenmiş raporları.
• Taşınan tehlikeli maddelerin hangi taşıma türü ile yapıldığını.
• ADR’de ön görülen muafiyet kapsamında herhangi bir yük taşınıp taşınmadığı, taşınmış ise miktar ve sınıfı.
• Güvenlik danışmanının, işletme için gerek gördüğü ilave güvenlik değerlendirmesini.

ç) Taşınacak tehlikeli maddelerin tespiti yapılarak, bu maddeye ilişkin ADR’deki zorunluluklar ile uygunluk prosedürlerini belirlemek.
d) İşletmenin faaliyet konusu olan tehlikeli maddelerin taşınmasında kullanacağı taşıma araçları satın alınırken rehberlik etmek.
e) Tehlikeli maddelerin taşınması, yüklenmesi ve boşaltımında kullanılan teçhizatın kontrolüyle ilgili prosedürleri belirlemek.
f) Ulusal ve uluslararası mevzuat ve bunlarda yapılan değişiklikler hakkında, işletme çalışanlarına göreve yönelik eğitim vermek veya almalarını sağlamak ve bu eğitimin kayıtlarını muhafaza etmek.
g) Tehlikeli maddelerin taşınması, yüklenmesi veya boşaltılması sırasında bir kaza veya güvenliği etkileyecek muhtemel bir olay meydana gelmesi durumunda uygulanacak acil durum prosedürlerini belirlemek, çalışanlara bunlarla ilgili tatbikatları periyodik olarak yaptırmak ve bunların kayıtlarını tutmak.
ğ) Kazaların veya ciddi ihlallerin tekrar oluşmasını önleyecek tedbirlerin alınmasını sağlamak.
h) Alt yüklenicilerin veya üçüncü tarafların seçiminde ve çalıştırılmasında tehlikeli maddelerin taşınmasıyla ilgili mevzuatın öngördüğü özel şartların dikkate alınmasını sağlamak.
ı) Tehlikeli maddelerin taşınması, doldurulması veya boşaltılmasında yer alan çalışanların, operasyonel prosedürler ve talimatlar hakkında bilgiye sahip olmalarını sağlamak.
i) Tehlikeli malların taşınması, yüklenmesi veya boşaltılmasında muhtemel risklere karşı hazırlıklı olmak için, ilgili personelin farkındalığını artırmaya yönelik önlemler almak.
j) Tehlikeli maddenin sınıfına göre taşıma sırasında taşıtta bulunması gereken doküman ve güvenlik teçhizatlarının taşıma aracında bulundurulmasına yönelik talimatları oluşturmak.
k) ADR/RID Bölüm 1.10.3.2’de belirtilen işletme güvenlik planını hazırlayarak planın uygulanmasını sağlamak.
l) Faaliyetler konusunda eğitim, denetim ve kontrol dâhil yaptığı her türlü işi kayıt altına almak, bu kayıtları 5 yıl süreyle saklamak ve talep edilmesi halinde İdareye ibraz etmek.
m) İşletmede görevi ile ilgili yapacağı denetlemelerde; denetlenen kişi ve işlerle ilgili tarih ve saat belirterek kayıt tutmak.
n) Herhangi bir tehlikenin söz konusu olduğu durumlarda tehlike giderilene kadar yapılan işi durdurmak, tehlikenin giderildiği durumda da işi kendi onayı ile başlatmak ve tehlike giderilene kadar geçen süreçteki her türlü aşamayı işletmeye veya yetkili mercilere yazılı olarak bildirmek.
o) Taşıma aracına yüklenen yükün ADR/RID hükümlerine uygun olarak; paketlenmesi, etiketlenmesi, işaretlenmesi ve yüklenmesiyle ilgili iş ve işlemlere ilişkin prosedürler belirlemek.

İşletmelerin Sorumlulukları ve Yükümlülükleri Nelerdir?

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Tebliği kapsamında faaliyet gösteren işletmeler, en az bir adet tehlikeli madde güvenlik danışmanı istihdam etmek veya tehlikeli madde güvenlik danışmanından hizmet almakla yükümlüdürler. İdare, işletmenin işlem hacmi, faaliyet alanı sayısı, kaza yoğunluğu veya kaza riskinin artması gibi durumları dikkate alarak, gerektiğinde işletmelerin istihdam etmesi gereken Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı sayısını arttırmasını isteyebilir.

Ayrıca işletmeler;

1. TMGD olarak sözleşme yaptığı veya sözleşmesine son verdiği kişi/kişileri 30 (otuz) gün içerisinde İdareye bildirmekle,
2. TMGD olarak görevlendirilen kişinin, İdare’ce verilen TMGD Sertifika sahibi olduğunu, İdarenin oluşturduğu elektronik sistemden kontrol etmekle,
3. TMGD’nin işi gereği ihtiyacı olan tüm bilgileri vermekle ve ihtiyacı olan araç ve gereci sağlamakla,
4. TMGD’nin tavsiye ve görüşleri doğrultusunda, tehlikeli madde taşımacılığını en emniyetli şekilde yapmakla,
5. TMGD’nin yükümlülüklerini tam anlamıyla yerine getirebilmesi için gerekli desteği vermekle,
6. TMGD tarafından hazırlanan yıllık raporları 5 yıl süre ile saklamak ve istendiğinde yetkili kişilere vermekle,
7. Talep edilmesi halinde, Anlaşmaya (ADR/RID) taraf ülkelerin yetkili kurumlarına veya bu amaçla belirlenen kurumlara danışmanların irtibat bilgilerini vermekle,
8. TMGD’nin iletişim bilgilerini, işletmede bulunan tüm çalışanlara yazılı olarak bildirmekle ve çalışanlar tarafından kolay erişilebilir yerlerde ilan etmekle,

İşletmede birden fazla TMGD istihdam edilmesi halinde danışmanların görev, yetki ve sorumluluklarının paylaşımını yazılı olarak belirlemekle,yükümlüdürler.